БІБЛІЯГРАФІЯ

Надзвычай яскравы жыццёвы лёс і багатая творчая спадчына Н. Орды вывучаецца даследчыкамі многіх краін і публікуецца на старонках айчыннага і замежнага друку. У Беларусі працэс падрабязнага вывучэння і адраджэння спадчыны славутага суайчынніка азначаны часам ад пачатку 90-х гадоў XX ст. У гэты перыяд у друку з'яўляюцца шматлікія публікацыі навуковага і папулярызатарскага характару, якія значна дапоўнілі пералік прац, апублікаваных даследчыкамі мастацтва Беларусі ў 70–80-я гг., і самыя першыя публікацыі пра Н. Орду, уведзеныя ў навуковы ўжытак у 60-я г. XX ст. За апошні час значна вырасла і колькасць публікацый з інфармацыяй аб шляхах увекавечання памяці Н. Орды на яго радзіме.

Аснову дадзенай бібліяграфіі складаюць матэрыялы, якія выдадзены ў Беларусі, а таксама найбольш значныя замежныя публікацыі.

Бібліяграфія мае наступныя раздзелы:

І. Творчая спадчына Н. Орды

ІІ. Літаратура аб жыцці і творчасці

Артыкулы з энцыклапедый і даведнікаў

Кнігі, артыкулы са зборнікаў і часопісаў

Артыкулы з газет

ІІІ. Ушанаванне памяці Н. Орды на радзіме

Унутры раздзелаў бібліяграфічныя запісы традыцыйна размешчаны ў алфавіце імён аўтараў і назваў. Першы раздзел, які прадстаўляе творчую спадчыну Н. Орды, мае храналагічны прынцып размяшчэння дакументаў.

Пры адборы матэрыялаў для бібліяграфіі не ўлічваліся выданні асобных гравюр і паштовак, а таксама тыя выданні, у якіх імя і рэпрадуцыраваныя творы Н. Орды выкарыстоўваліся ў якасці ілюстратыўнага матэрыялу.

Пры падрыхтоўцы бібліяграфіі выкарыстана БД "Культура і мастацтва Беларусі" Нацыянальнай бібліятэкі Беларусі.

І. Творчая спадчына Н. Орды (кнігі, альбомы, ноты, каталогі)

Orda, N. Grammaire analitique et pratique de la langue polonaise a l'usage des Francais / par N. Orda. – Paris, 1856. – 443 p. – P. 1 ; Berlin, 1858. – P. 2.
Праглядзець поўны тэкст
Orda, N. Gramatyka muzyki czyli wyklad rozbiorowy i praktyczny melodii i harmonii ... / N. Orda. – Warszawa, 1873. – 326 s.
Праглядзець поўны тэкст
Orda, N. Album widokow guberni grodzienskiej, wilenskiej, minskiej, kowienskiej, wolynskiej, podolskiej i kijowskiej, przedstawiajacy miejsca historycznie. z czasow wojen: ..., oraz przedhistoryczne ... rowniez stare ruiny zamkow obronnych i piekne rezydencje swiadczace o przeszlosci i cywilizacji tego kraju, rysowane z natury... – Warszawa, 1875. – Seria I; Warszawa, 1875. – Seria II; Warszawa, 1876. – Seria III; Warszawa, 1877. – Seria IV.
Orda, N. Album widokow przedstawiajacych miejsca hist. Ksiestwa Poznanskiego i Prus Zachodnich. – Warszawa, 1880. – Seria V.
Orda, N. Album widokow przedstawiajacych miejsca hist. Krolestwa Galicji i ziem krakowskich. – Warszawa, 1880. – Seria VI.
 Orda, N. Album widokow Polski ...w guberniach warszawskiej, kaliskiej, piotrkowskiej i kieleckiej. – Warszawa, 1881/1882. – Seria VII. – 30 ark.
 Orda, N. Album widokow Polski ...w guberniach warszawskiej, kaliskiej, piotrkowskiej, kieleckiej, lubelskiej, radomskiej, suwalskiej i lomzynskiej. – Warszawa, 1882/1883. – Seria VIII. – 30 ark.
Katalog rysunkow architektonicznych ze zbiorow Muzeum Narodowego w Krakowie / Min. Kultury i Sztuki. Zarzad Muzeow i Ochrony Zabytkow. Osrodek dokumentacji zabytkow. – Warszawa: PWN, 1975 – [T.] 1: Rysunki Napoleona Ordy / Oprac.: Zofia Kucielska, Zofia Tobiaszowa. – 1975. – 480 s.: il.
 Wawrzecki, M. Napoleon Orda: wystawa w 100-lecie smierci / Muzeum Woli, Oddzial Muzeum Historycznego m. st. Warszawy; M. Wawrzecki. – Warszawa, 1983.
Orda, N. Album widokow historycznych Polski poswiecony rodakom: zrysowany z natury przez Napoleona Orde. – Gdansk: Oficyna wydawnicza, 1991. – 140 s.
 Orda, N. L'aurore = Аўрора; Polonez № 10 = Паланез № 10 // Помнікі музычнай культуры Беларусі: інструментальная музыка ХIX стагоддзя / Беларускі інстытут праблем культуры; укладальнік А.І. Ахвердава. – Мінск, 1993. – Вып. 1. – С. 9–25.
 Орда, Н. Творы для фартэпіяна / Н. Орда; аўтар уступнага артыкула Я.У. Паплаўскі; выканальніцкая рэдакцыя І.У. Алоўнікава; Міністэрства культуры Рэспублікі Беларусь, Беларускі інстытут праблем культуры. – Мінск: БелІПК, 1997. – 52 с. - Змест: Калыханка; Абэрак; Серэнада; Два накцюрны; Тры паланезы.
Шэдэўры беларускай архітэктуры ў малюнках Напалеона Орды: з фондаў Нацыянальнай бібліятэкі Беларусі: [камплект паштовак]. – Мінск: ІКЦ "РАЙ", 1997. - 1 вокл. (12 асоб. л.)
 Архитектура Беларуси в рисунках Н. Орды: [календарь-1999]. – Минск: Полифакт, 1998. – 12 л.
Orda, Napoleonas. Senosios Lietuvos vaizdai = Views of ancient Lithuania: [albumas] / Napoleonas Orda; [ivadas: Vladas Gasiunas; vertejas: Vladas Dobilas; red.: Ramute Rybeliene]. – Vilnius: Pradai, 1999. – [119] p.
 Архитектура Беларуси в рисунках Наполеона Орды: [календарь-2002]. – Полифакт, 2001. – 12 л.
Беларусь у малюнках Напалеона Орды = Belarus in pictures of Napoleon Orda: другая палова ХIХ ст.: [альбом / уклад.: А.М. Кулагін, У.А. Герасімовіч; аўт. уступ. арт. і подпісаў пад іл. А.М. Кулагін]. – Мінск: Ураджай, 2001. – 143 с.: іл. - Уступ. арт. і подпісы пад іл. парал. беларус., англ.
Беларусь у малюнках Напалеона Орды = Belarus in pictures of Napoleon Orda: другая палова ХIХ ст.: [альбом / уклад.: А.М. Кулагін, У.А. Герасімовіч; аўт. уступ. арт. і подпісаў пад іл. А.М. Кулагін]. – [2-е выданне] – Мінск: Беларусь, 2004. – 143 с.: іл. - Уступ. арт. і подпісы пад іл. парал. беларус., англ.
 Orda, N. Album widokow przedstawiajacych miejsca historyczne Ksiestwa Poznanskiego zrysowany z natury przez Napoleona Orde. – Poznan: Wojewodzka Biblioteka Publiczna, 2004.
Napoleonas Orda: senosios Lietuvos architekturos peizazai / Vytautas Levandauskas, Renata Vaicekonyte-Kepezinskiene. – Vilnius: Vilniaus dailes akademijos leidykla, 2006. – 350, [2] p.: il.
Маляўнічая Бацькаўчшына = Motherland as a piece of art: беларускі гістарычны архітэктурна-паркавы сядзібны краявід: з графічнай спадчыны Напалеона Орды: XIX стагоддзе: [каляндар-2007] / уклад., тэкст В. Дранчук. – Мінск: Мінскводбуд, 2006. – 12 л.. – Уступ. арт. і подпісы пад іл. парал.: беларус., англ.
Напалеон Орда: з фондаў Нацыянальнай бібліятэкі Беларусі = Napoleon Orda: from the funds of the National library of Belarus: [альбом / уклад. В.К. Чаропка, Дз.Э. Герасімовіч; аўт. уступ. арт. В.К. Чаропка]. – Мінск: Беларусь, 2006. – 163 с.: іл.
Напалеон Орда: з фондаў Нацыянальнай бібліятэкі Беларусі = Napoleon Orda: from the funds of the National library of Belarus: [камплект паштовак / мастак Дз. Герасімовіч]. – Мінск: Беларусь, 2006. – 1 вокл. (24 л..)

ІІ. Літаратура аб жыцці і творчасці Н. Орды

Артыкулы з энцыклапедый і даведнікаў

 Ахвердава, А.І. Орда Напалеон / А.І. Ахвердава, Л.Н. Дробаў, Ю.А. Якімовіч // Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі: у 5 т. – Мінск, 1987. – Т. 4. – С. 119–120.
 Варацэвічы // Гарады і вёскі Беларусі: энцыклапедыя. – Мінск, 2006. – Т. 3, кн. 1. Брэсцкая вобласць / рэдакцыйная  калегія: Г.П. Пашкоў (галоўны рэдактар) і [інш.]. – С. 372–374.
 Дробаў, Л.Н. Орда Напалеон / Л.Н. Дробаў // Беларуская савецкая энцыклапедыя: у 12 т. – Мінск, 1969. – Т. 7. – С. 572–573.
 Дробаў, Л.Н. Орда Напалеон / Л.Н. Дробаў // Беларуская энцыклапедыя: у 18 т. – Мінск, 2000. – Т. 11. – С. 443–444.
 Лапцэвіч, Л.Г. Радзіма Орды Напалеона / Л.Г. Лапцэвіч // Збор помнікаў гісторыі і культуры Беларусі. – Мінск, 1984. – Брэсцкая вобласць. – С. 170–171.
 Орда Напалеон // Беларуская ССР: кароткая энцыклапедыя: у 5 т. – Мінск, 1981. – Т. 5. – С. 455.
 Орда Напалеон // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі: у 6 т. – Мінск, 1999. – Т. 5. – С. 352–353.
 Хаўратовіч, І.П. Орда Напалеон / І.П. Хаўратовіч // Асветнікі зямлі Беларускай, Х– пач. ХХ ст.: энцыклапедычны даведнік. – Мінск, 2001. – С. 313–314.
 Хаўратовіч, І.П. Орда Напалеон / І.П. Хаўратовіч // Мысліцелі і асветнікі Беларусі (Х–ХІХ стст.): энцыклапедычны даведнік. – Мінск, 1995. – С. 516–518.
 German, E. Orda Napoleon / E. German // Polski slownik biograficzny. – Wroclaw etc., 1979. – T. 24/1. – S. 161–163. – Bibliografia: s. 163.
 Polanowska, J. Orda Napoleon / J. Polanowska // Slownik artystow polskich i obcych w Polsce dzialajacych (zmarlych przed 1966 r.). –Warszawa: IS PAN 1998. – T. 6. – S. 291–294. – Bibliografia: s. 292–294.

Кнігі, артыкулы са зборнікаў і часопісаў

  11 лютага – 200 год з дня нараджэння Напалеона Орды (1807–1883), кампазітара, піяніста, педагога, музычнага пісьменніка, мастака, творчасць якога звязана з мастацкім жыццём Беларусі і Польшчы // Новыя кнігі: па старонках беларускага друку. – 2006. – № 11. – С. 20–23 – Бібліяграфія: 23 назв.
  Ахвердава, А. Пачынальнікі беларускага піянізму / А. Ахвердава // Мастацтва Беларусі. – 1985. – № 2. – С. 67–70.
  Ахвердова, Е. Друг Мицкевича и Шопена / Е. Ахвердова // Неман. – 1983. – № 6. – С. – 172–173.
  Ахвердова, Е.И. Из истории фортепианного искусства Белоруссии ХIX в. / Е.И. Ахвердова // Вопросы культуры и искусства Белоруссии: республиканский межведомственный сборник / Минский институт  культуры. – Минск, 1984. – Вып. 3. – С. 69–77. – Библиография: 14 назв.
  Баравуля, Н. Беларускі Напалеон / Н. Баравуля // Пачатковая школа. – 2002. – № 3. – С. 22–28.
  Бараноўская, З. Напалеон: да 195-й гадавіны з дня народзінаў Напалеона Орды / З. Бараноўская // Наша вера. – 2002. – № 1. – С. 26–31.
  Гапоненка, В. Напалеон Орда / В. Гапоненка // Славутыя імёны Бацькаўшчыны: зборнік. – Мінск, 2000. – Вып. 1.– С. 220–232. – Бібліяграфія: 16 назв.
  Гибок-Гибковский, А. Остановивший время = The One Who Stopped Time / А. Гибок-Гибковский // Горизонты = Horizons. – 2006. – № 4. – С. 82–89: ил.
  Гісторыя беларускага мастацтва: у 6 т. / рэдкал.: С.В. Марцэлеў (гал. рэд.) [і інш.] – Мінск: Навука і тэхніка, 1987–1994. – Т. 3: Канец XVIII – пач. ХХ ст. / рэд. тома Л.М. Дробаў, П.А. Карнач. – 1989. – 448 с.: іл.
Пра Напалеона Орду гл. с. 36, 42, 117, 119, 120, 302, 311.
  Глинник, В. Мастер архитектурного пейзажа / В. Глинник // Строительство и архитектура Белоруссии. – 1988. – № 2. – С. 33.
  Дробаў, Л.Н. Напалеон Орда – мастак і збіральнік / Л.Н. Дробаў // Помнікі гісторыі і культуры Беларусі. – 1971. – № 3. – С. 45–47.
  Дробов, Л.Н. Живопись Белоруссии ХIХ – начала ХХ в. / Л.Н. Дробов; под ред. А.И. Мальдиса. – Минск: Вышэйшая школа, 1974. – 334 с.: ил.
О Наполеоне Орде см. с. 126–133, 187, 305.
  Капилов, А.Л. Музыкальное творчество Н. Орды / А.Л. Капилов, Е.И. Ахвердова // Музыкальная культура Беларуси ХІХ–начала ХХ веков / А.Л. Капилов, Е.И. Ахвердова. – Минск, 2000. – С. 32–37.
  Капилов, А.Л. Наполеон Орда (1807–1883) / А.Л. Капилов, Е.И. Ахвердова // Музыкальная культура Беларуси XIX – начала ХХ веков / А.Л. Капилов, Е.И. Ахвердова. – Минск, 2000. – С. 29–32.
  Карпук, І. «Граматыка музыкі...» Н. Орды – помнік музычна-педагагічнай думкі ХІХ стагоддзя / І. Карпук // Музычная культура Беларусі: пошукі і знаходкі: матэрыялы VII навуковых чытанняў памяці Л.С. Мухарынскай (1906–1987), г. Мінск, 8–10 крас. 1998 г. / Беларуская дзяржаўная акадэмія музыкі. – Мінск, 1998. – С. 135–138.
  Карпук, І. Зноў на радзіме... : апошні перыяд жыцця Н. Орды / І. Карпук // Роднае слова. – 2003. – № 12. – С. 66–67. – Бібліяграфія: 10 назв.
  Карпук, І.С. Водар Парыжа... Напалеон Орда ў Францыі / І.С. Карпук // Роднае  слова. – 2003. – № 9. – С. 92–94. – Бібліяграфія: 7 назв.
  Карпук, І.С. З Варацэвічаў у Парыж: дзяцінства і юнацтва Напалеона Орды / І.С. Карпук // Роднае слова. – 2003. – № 4. – С. 95–97.
  Кацер, М.С. Изобразительное искусство Белоруссии дооктябрьского периода: очерки / М.С. Кацер. – Минск: Наука и техника, 1969. – 202 с.
О Наполеоне Орде см. с. 147, 155–157.
  Климчук, В. Гордость земли Полесской / В. Климчук // Радавод (Брэст). – 1998. – № 1. – С. 26–33.
Климчук, В.А. Наполеон Орда: творец архитектурного пейзажа / В.А. Климчук. – Брест, 1998. – 66, [1] с.: ил. – Библиография: с. 65–66 (23 назв.).
  Клімчук, В. Напалеон Орда / В. Клімчук // Памяць: Іванаўскі раён. –     Мінск, 2000. – С. 91–96. - (Гісторыка-дакументальныя хронікі гарадоў і раёнаў Беларусі).
  Кучеренко, В. Наполеон Орда – майстер ведуті // Хроніка – 2000 (Кiів). – 1995. – № 1. – С. 153-162.
  Левандаускас, В. Отражение жизни Наполеона Орды в рисунках Брестчины / В. Левандаускас // Асоба ў гісторыі: гераічнае і трагічнае: матэрыялы Другой міжнароднай навукова-практычнай канферэнцыі студэнтаў, аспірантаў і маладых вучоных, прысвечанай памяці прафесара У. У. Мелішкевіча, (Брэст, 12–13 лістапада 2004 г.) / Брэсцкі дзярж. ун-т імя А. С. Пушкіна. – Брэст, 2006. – С. 22–29. – Бібліяграфія: 10 назв.
  Левандаускас, В. Иконографические особенности творчества Наполеона Орды / В. Левандаускас // Веснік Беларускага дзяржаўнага універсітэта культуры. – 2004. – № 3. – С. 51–57. – Библиография: 14 назв.
  Марголіна, Р. Служэнне культуры і гісторыі / Р. Марголіна // Памяць: гісторыка-дакументальная хроніка Пінска. – Мінск, 1998. – С. 150.
  Марціновіч, А.А. Занатавана для нашчадкаў: Напалеон Орда / А. Марціновіч // Зерне да зерня: гісторыя ў асобах, эсэ, нарысы / А. Марціновіч. – Мінск, 1996. – С. 239–248.
  Налівайка, Л. З людзьмі, зямлёй і небам / Л. Налівайка // Помнікі гісторыі і культуры Беларусі. – 1984. – № 3. – С. 38–40.
  Напалеон Орда // Экскурсія да вытокаў г. Сянно: (краязнаўчы маршрут па раённым цэнтры Віцебскай вобласці) / распрацоўка В.В. Бандарэвіча. – Віцебск, 2000. – С. 89–95.
  Несцярчук, Л.М. Варацэвічы / Л.М. Несцярчук // Замкі, палацы, паркі Берасцейшчыны Х–ХХ стагоддзяў (гісторыя, стан, перспектывы) / Л.М. Несцярчук. – Мінск, 2005. – С. 135–136.
  Нефагина,Г.Л. Культурная деятельность Наполеона Орды / Г.Л. Нефагина // Социально-экономическое и историко-культурное развитие Полесского региона в ХХІ веке: материалы международной научно-практической конференции, посвященной Дням науки Пинщины (Пинск, 5–6 мая 2006). – Пинск, 2006. – С. 212–214.
  Паплаўскі, Я. Напалеон Орда / Я. Паплаўскі // Бярозка. – 1998. – № 8. – С. 28–31.
  Пракопчык, Л. «Зарысавана з натуры» / Л. Пракопчык // «Дрэмле памятка дзён...»: краязнаўчыя нарысы / Л. Пракопчык. – Мінск, 1991. – С. 92–105.
  Пракопчык, Л. Беларусь у творах Напалеона Орды / Л. Пракопчык // Маладосць. – 1990. – № 9. – С. 142–150.
  Пуш, С.В. Наш славуты зямляк: жыццё і творчасць Напалеона Орды / С.В. Пуш // Роднае слова. – 2002. – № 2. – С. 92–95.
  Рабцевич, И.А. Беларуси славный сын / И.А. Рабцевич // Музычнае і тэатральнае мастацтва: праблемы выкладання. – 2003. – № 1. – С. 52–56.
  Сидорова, В. Иваново: память о Наполеоне Орде / В. Сидорова, И. Голубев // Палессе. – 2000. – № 1. – С.  90–96.
  Скорабагатаў, В. «І ў асеннім веку чую тую песню веснавую»: Напалеон Орда / В. Скарабагатаў // Роднае слова. – 1996. – № 8. – С. 172–177.
  Скорабагатаў, В. Напалеон Орда / В. Скорабагатаў // Зайгралі спадчынныя куранты: цыкл нарысаў з гісторыі прафесійнай музычнай культуры Беларусі. – Мінск, 1998. – С. 64–66.
  Стаўскі, П. Напалеон Орда / П. Стаўскі // Падарожнік. – 1997. – № 2. – 2-я с. укладыша паміж с. 10–11. – (Наш край).
  Ткачова, В. Гродзенскія краявіды Напалеона Орды / В. Ткачова // Гарадзенскія запісы: старонкі гісторыі і культуры. – Гродна, 1997. – Вып. 3. – С. 50–57. – Бібліяграфія: 8 назв.
  Федорук, А.Т. Вороцевичи / А.Т. Федорук // Старинные усадьбы Берестейщины / А.Т. Федорук. – Минск, 2004. – С. 217–222.
  Федорук, А.Т. Орды: [родословная] / А.Т. Федорук // Старинные усадьбы Берестейщины / А.Т. Федорук – Минск, 2004. – С. 49–53.
  Храмянкова, Л.М. Тут нарадзіўся Напалеон Орда...: старонкі гісторыі маёнтка Варацэвічы / Л.М. Храмянкова // Роднае слова. – 2002. – № 3. – С. 96–98.
  Шунейка, Я. Талент самаахвярны і светлы / Я. Шунейка // Наша вера. – 1998. – № 1. – С. 49–58.
  Якімовіч, Ю. Беларуская архітэктура ў малюнках Напалеона Орды / Ю. Якімовіч // Мастацтва Беларусі. – 1983. – № 7. – С. 46–52.
 Kolomiejcew, A. Napoleon Orda / A. Kolomiejcew // Magazyn Polski. – 2005. – № 1. – S. 32–36.
  Kaczanowska, M. Napoleon Orda tworca widokow architektonicznych: zarys zycia i tworczosci / M. Kaczanowska // Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie. – Warszawa, 1968. – T. 12. – S. 115–158.
  Levandauskas, V. Napoleono Ordos architekturiniai peizaziai / V. Levandauskas, R. Vaicekonyte-Kepezinskiene // Dardai ir dienos. – Kaunas, 2001. – T. 26. – P. 47–62.
  Sloma, K. Napoleon Orda – narodowy «konserwator» sztuki / K. Sloma // Magazyn Polski. – 2003. – № 1. – S. 73.
Plug, A. Napoleon Orda: wspomnienie posmiertne / A. Plug // Klosy. – 1883. – T. 36, № 933. – S. 309–311.

Артыкулы з газет

  Акаловіч, Л. Напалеон Орда / Л. Акаловіч // Голас Радзімы. – 2006. – 21 снеж. (№ 51-52). С. 10.
Радавод Ордаў.
  Багадзяж, М. Спадчына мастака-вандроўніка / М. Багадзяж // Цэнтральная газета. – 1997. – 14–20 лют. (№ 7).
  Багадзяж, М. Мастак-вандроўнік Напалеон / М. Багадзяж // Чырвоная змена. – 1997. – 16 кастр.
  Берасцень, С. Беларускі Напалеон / С. Берасцень // Літаратура і Мастацтва. – 2002. – 22 лют. – С. 3.
  Берасцень, С. Вяртанне беларускага Напалеона / С. Берасцень // Літаратура і Мастацтва. – 2005. – 2 верас. – С. 10.
  Галоўка, С. У былым палацы вучацца дзеці / С. Галоўка // Мінская праўда. – 2002. – 28 верас.
  Гришкевич, А. Наполеон Орда: возвращение на Родину через полтора столетия / Алина Гришкевич // Во славу Родины. – 2005. – 4 авг.
  Гуринович, И. Золотой Орда / И. Гуринович // Советская Белоруссия. – 2002. – 14 сент.
  Дрик, Л. Наполеон Орда, или Как попасть в позапрошлый век / Л. Дрик // Туризм и отдых. – 2004. – 12 февр. – (№ 6). – С. 5.
  Жушма, В. Гонар зямлі Палескай / В. Жушма // Інформ-прогулка. – 1998. – Июнь (№ 5). – С. 7.
  Жушма, В. Напалеон Орда / В. Жушма // Чырвоная звязда (Іванава). – 1989. – 7 сак.
  Жэбрак, П. Забыты Напалеон Орда / П. Жэбрак // Голас Радзімы. – 1994. – 3 лют. (№ 5). – С. 4.
  Жэбрак, П. Напалеон Орда: вяртанне [мастака] на Радзіму / П. Жэбрак // Пагоня. – 1994. – 8–14 крас. – (№ 10). – С. 5.
  Жэбрак, П. Сведчанні аб прыгажосці і цывілізацыі краю / П. Жэбрак // Праца (Зэльва). – 2000. – 25 студз.
  Ивановский, В. След Орды, или Путешествие с Наполеоном  / В. Ивановский  // Вечерний Гродно. – 2002. – 27 нояб. – 4 дек. (№ 49/50). – С. 6.
  Игонина, А. Композитор, пианист, педагог, писатель, художник... Наполеон Орда / А. Игонина // Инженер-консультант в строительстве. – 2004. – 5 нояб. (№ 41). – С. 16.
  Казловіч, В. Напалеон Орда: вяртанне на радзіму / В. Казловіч  // Брестский курьер. – 1993. – 10–16 дек. – С. 9.
  Климчук, В. Гордость земли Полесской / В. Климчук // Заря. – 1997. – 13 февр.
  Климчук, В. Гордость земли Полесской / В. Климчук // Берестейский край (Брест). – 1997. – 22–28 февр. – С. 1, 5.
  Климчук, В. Щедрой  на таланты была земля Берестейская / В. Климчук // Заря. – 1996. – 6 апр.
  Клімчук, В.А. Гонар зямлі Палескай / В.А. Клімчук // Чырвоная звязда (Іванава). – 1998. – 2, 5 чэрв.
  Крейдич, М. На поклон к великому предку приезжают спустя десятки лет          поляки и белорусы / М. Крейдич // Вечерний Брест. – 2001. – 21 сент.
  Курков, Илья. Победитель времени / Илья Курков // Обозреватель. – 2005. – 15 апр. – (№ 15). – С. 8.
  Куштель, С. Композитор, художник, повстанец / С. Куштель, Ю. Годлевский // Размова. – 1991. – 3 чэрв.
  Куштель, С. Ложный  донос и благородный подпоручик / С. Куштель // Заря. – 1994. – 19 мая.
  Куштель, С. Последний «викинг» / С. Куштель // Знамя юности. – 2001. – 14 июля.
  Кушцель, С. Напалеон Орда і паўстанне 1863 года / С. Кушцель // Чырвоная звязда (Іванава). – 1994. – 19 крас.
  Кушцель, С. Новы след у гісторыі, ці Яшчэ раз аб крыніцах радаводу Напалеона Орды / С. Кушцель // Чырвоная звязда. – 2000. – 21 крас.
  Лахманенка, Л. Напалеонаўскі характар Напалеона Орды / Леанід Лахманенка // Звязда. – 2005. – 15 чэрв.
  Літвінава, Т. Стагоддзе назад / Т. Літвінава // Гомельская праўда. – 1987. – 26 снеж.
  Малашевский, В. Художник, этнограф, историк / В. Малашевский // Народная трыбуна. – 1991. – 18–24 лістап. (№ 47). – С. 8.
  Марадудина, Н. Наполеон, которым мы гордимся / Н. Марадудина. // Вечерний Минск. – 2006. – 23 авг.
  Марголина, Р. Реликвия, спасенная земляками / Р. Марголина // Заря. – 1993. – 5 авг.
  Марголина, Р. Спасенная реликвия / Р. Марголина // Працоўная доблесць (Пінск). – 1994. – 17 жн.
  Марціновіч, А. Напалеон Орда / А. Марціновіч // Народная трыбуна. – 1993. – 27 сак.
  Паўлавец, Д. Вандроўнік з планшэтам і алоўкам / Д. Паўлавец // Гомельская праўда. – 1997. – 1 сак.
  Паўлоўскі, Б. Памяць аб вечным вандроўніку / Б. Паўлоўскі // Чырвоная звязда (Іванава). – 2002. – 8 лют.
  Півуноў, Ю. Напалеон [Орда], альбо Беларусь у малюнках / Ю. Півуноў // Ратуша. – 1994. – 2 снеж. (№ 42). – С. 5.
  Пракопчык, Л. А потым ён вярнуўся на Беларусь... / Л. Пракопчык // Раніца. – 1996. – 8 лют. (№ 6).
  Прокопчик, Л. Дороги Наполеона Орды / Л. Прокопчик // Знамя юности. – 1989. –  15 февр.
  Прокопчик, Л. Певец родного края / Л. Прокопчик // Сельская газета. – 1989. – 29 янв.
  Пуцыковіч, А. Славуты суайчыннік / А. Пуцыковіч // Маяк (Береза). – 1997. – 11 февр.
  Сацута, І. Напалеон Орда / І. Сацута // Чырвоная звязда (Іванава). – 1987. – 29 кастр.
  Сонич, А. Наполеон Орда / А. Сонич // Во славу Родины. – 1992. – 25 янв.
  195 гадоў з дня нараджэння Напалеона Орды // Наша слова. – 2002. – 13 лют.
  Сутько, Ю. Есть свой Наполеон / Ю. Сутько // Белорусская нива. – 1997. – 26 июля.
  Сыраежка, С. Напалеон Орда – мастак і збіральнік / С. Сыраежка // Чырвоная звязда (Іванава). – 1971. – 18 верас.
  Трэпет, Л. Палескі «шпіён» і вандроўнік / Л. Трэпет // Рэспубліка. – 1997. – 15 лют.
  Трэпет, Л. Ці ўспомніць радзіма свайго вернага рыцара? / Л. Трэпет // Звязда. – 1995. – 19 ліп.
  Трэпет, Л. Што значыць для чалавека родная зямля? / Л. Трэпет // Звязда. – 1997. – 11 лют.
  Харэўскі, С. Альбом на памяць / С. Харэўскі // Наша Ніва. – 1999. – 12 ліп. – С. 6.
  Хилькевич, Х. Экскурсовод в ХIХ век / Х. Хилькевич // Туризм и отдых. – 2000. – 10 февр. (№ 5). – С. 6.
  Шэляговіч, У.В. Вялікаму чалавеку – вялікі гонар / гутарыў А. Крэйдзіч // Чырвоная змена. – 1995. – 10 кастр.
  Янковіч, Г. Палескі Напалеон / Г. Янковіч // Івацэвіцкі веснік. – 1995. – 13 чэрв.

III. Ушанаванне памяці Н. Орды на радзіме

 Берасцень, С. Скарбы Напалеона / С. Берасцень // Літаратура і мастацтва. – 2007. – 2 лют. – С. 11.
Пра VII Беларускі музычны фестываль “Заслаўе–2007”, прысвечаны 200-годдзю з дня нараджэння Н. Орды, і праграму “Шляхамі Напалеона Орды”.
  Берасцень, С. Шляхамі музыкі / С. Берасцень // Літаратура і мастацтва. – 2007. – 26 студз. – С. 1.
  Бунцэвіч, Н. Напалеон Орда: каляровая графіка на аркестравы манер / Н. Бунцэвіч // Культура. – 2007. – 27 студз.–2 лют. (№ 4). – С. 8.
Пра VII Беларускі музычны фестываль “Заслаўе–2007”, прысвечаны 200-годдзю з дня нараджэння Н. Орды.
  Валынчук, Л. Дзе быць музею? / Л. Валынчук // Народная трыбуна (Брэст). – 1994. – 26 лют.
Пра «круглы стол» па тэме «Мастацкая спадчына Н. Орды і яе значэнне для духоўнага і інтэлектуальнага выхавання грамадства».
  Вялічка, Л. Люстэрка мінулага ў Паляўнічым доміку / Л. Вялічка // Гомельская праўда. – 2005. – 4 чэрв.
Выстаўка «Напалеон Орда – пясняр нашай мінуўшчыны» са збору Нацыянальнага музея гісторыі і культуры Беларусі ў Гомелі.
  Габрусь, Т. GENIUS CREATURAE дух творчасці: помнікі скульптара Ігара Голубева / Т. Габрусь // Роднае слова. – 1998. – № 3. – С. 142–148; № 4. – С. 164–174.
Творчасць мастака І. Голубева, аўтара помніка Н. Ордзе ў г. Іванава.
  Гарупа, М. Пра права на нашу спадчыну / М. Гарупа // Чырвоная звязда (Іванава). – 2004. – 12 кастр.
Пра радавую сядзібу мастака і кампазітара Н. Орды (1807–1883) каля в. Варацэвічы Іванаўскага раёна Брэсцкай вобласці і дзейнасць па стварэнню цэнтра імя Н. Орды.
  Дабравольская, Л. Падарожжа да хрысціянскіх святынь / Л. Дабравольская // Настаўніцкая газета. – 2005. – 24 ліст.
Пра дзейнасць дзіцяча-юнацкага цэнтра «Бабраня» (г. Бабруйск), які займаецца даследаваннем творчасці Н. Орды падчас экспедыцый па мясцінах Беларусі, занатаваных у малюнках Н. Орды.
  Денисейко, А. Возвращение Наполеона Орды / А. Денисейко // Беларуская думка. – 1998. – № 3. – С. 185–186.
  Денисейко, А. Рисунок на банкноте от Наполеона Орды / А. Денисейко // Заря (Брест). – 2005. – 1 нояб.
О рисунке Несвижского замка, выполненно м Н. Ордой и помещенно м на банкноте 2005 года достоинством 100 тысяч рублей.
  Дзенісейка, А. Шлях да п'едэстала ў Напалеона Орды быў доўгім / А. Дзенісейка // Чырвоная звязда (Іванава). – 1997. – 5 верас.
  Дробыш, Н. Спадчына Напалеона Орды / Н. Дробыш // Культура. – 1996. – 2–8 ліп. (№ 26). – С. 15.
Пра міжнародны пленэр на радзіме Н. Орды, прысвечаны 190-м угодкам з дня яго нараджэння (1807–1883).
  Жушма, В. Ён праславіў Іванаўшчыну / В. Жушма // Народная трыбуна (Брэст). – 1997. – 6 верас.
Пра свята г. Іванава і адкрыццё помніка Н. Ордзе. Скульптар І. Голубеў.
  Жушма, В. Слава табе, вялікі Орда / В. Жушма // Народная трыбуна (Брэст). – 1996. – 20 ліп.
Пра міжнародны пленэр у Іванаўскім раёне, прысвечаны 190-годдзю Н. Орды.
  Жушма, В. Таленты славяць Іванаўшчыну / В. Жушма // Чырвоная звязда (Іванава). – 1997. – 5 верас.
Пра адкрыццё помніка Н. Ордзе ў г. Іванава. Скульптар І. Голубеў.
  Запольская, Т. «Беларусь у малюнках Напалеона Орды» / Т. Запольская // Беларускі час. – 2001. – 30 лістап.
Да выхаду ў свет мастацкага альбома «Беларусь у малюнках Напалеона Орды» (Мінск, 2001).
  Казловіч, В. Напалеон Орда збярог нашу памяць / В. Казловіч // Наша свабода. – 2002. – 22 лют.
Пра мерапрыемствы ў Іванаўскім раёне, прымеркаваныя да 195-годдзя з дня нараджэння Н. Орды.
  Катляроў, І. Гісторыя далёкая і блізкая / І. Катляроў // Культура. – 2003. – 13–19 снеж. (№ 50). – С. 8.
Пра выстаўку літаграфічных твораў Н. Орды са збору Нацыянальнага музея гісторыі і культуры Беларусі ў залах Светлагорскай карціннай галерэі імя Г. Пранішнікава.
  Климчук, В.А. На Берестейщине был свой Наполеон / В.А. Климчук // Наш край (Барановичи). – 1996. – 24 авг.
О деятельности Фонда Н. Орды.
  Козлович, В. В Вороцевичи, к Наполеону...: деревня ожила, возродив память о знаменитом земляке / В. Козлович // Советская Белоруссия. – 2006. – 26 окт.
  Королькевич, Н. А ты рисуешь, как Наполеон? / Н. Королькевич // Раённы веснік (Чэрвеньскі раён). – 2006. – 7 чэрв.
Об областном конкурсе-пленэре, посвященном Н. Орде, который прошел в г.Червене.
  Корсак, Д. Счастливая монета Наполеона Орды / Д. Корсак // Советская Белоруссия. – 2004. – 1 окт.
Об итогах археологических раскопок на территории родового дома Н. Орды в урочище Красный Двор Ивановского района.
  Крэйдзіч, А. У Іванава – да грамадзяніна Еўропы / А. Крэйдзіч // Літаратура і Мастацтва. – 2005. – 3 чэрв. (№ 22). – С. 15.
Па матэрыялах навукова- практычнай канферэнцы і, прысвечанай Н. Ордзе, у г. Іванава.
  Крэйдзіч, М. Вяртанне Напалеона Орды / М. Крэйдзіч // Народная трыбуна (Брэст). – 2006. – 26 жн.
Пра работы па адраджэнню сядзібы Н. Орды ў в. Варацэвічы Іванаўскага раёна.
  Крейдич, А. Адаму Мицкевичу – от Наполеона Орды / А. Крейдич // Заря. – 2005. – 16 июня; Чырвоная звязда (Іванава). – 2005. – 2 жн.
О передаче районному центру народных художеств им. Н. Орды копий документов о пар ижском периоде жизни и творчества Н. Орды.
  Крейдич, А. Гулять, так с Наполеоном / А. Крейдич // Заря (Брест). – 1997. – 11 сент.
Об открытии памятника Н. Орде в г. Иваново. Скульптор И. Голубев.
  Кузняцоў, С. Радзіма Напалеона: сёлета ўпершыню былі праведзены археалагічныя даследаванні на месцы сядзібы, у якой нарадзіўся і жыў Напалеон Орда / С. Кузняцоў // Звязда. – 2004. – 29 верас.
  Кукса, И. Найден фундамент дома Наполеона Орды / И. Кукса // Рэспубліка. – 2004. – 28 верас.
Об обнаружении фундамента родового дома Н. Орды и предметов быта в ходе археологических раскопок в д. Вороцевичи Ивановского района Брестской области.
  Кухарчук, В. Вялікі грамадзянін Еўропы / В. Кухарчук // Чырвоная звязда (Іванава). – 2005. – 5 крас.
Па матэрыялах навукова-практычнай канферэнцыі "Напалеон Орда – мастак, музыкант, кампазітар", якая прайшла ў г. Іванава.
  Кухарчук, В. По местам Наполеона Орды / В. Кухарчук // Белорусская нива. – 2006. – 19 сент. – С. 4.
О творческом пленере в Ивановском районе, посвященном 200-летию со дня рождения Н. Орды, а также о создании музейного комплекса в д. Вороцевичи.
  Кухарчук, В. Сцяжынкамі Напалеона Орды / В. Кухарчук // Чырвоная звязда (Іванава). – 2006. – 10 кастр.
Пра мастацкі пленэр, прысвечаны 200-годдзю Н. Орды.
  Леоновец, А. Создан фонд / А. Леоновец // Советская Белоруссия. – 1994. – 19 марта. – С. 2.
Информация об учреждении Фонда Н. Орды.
  Мальдзіс, А. Да юбілею Напалеона Орды / А. Мальдзіс // Голас Радзімы. – 2005. – 12 мая (№ 18/19). – С. 9.
Ната ткі пра пошукі дакументаў Н. Орды ў Музеі А. Міцкевіча і Польскай бібліятэцы ў Парыжы.
  Мартынаў, С. Лісты Напалеона Орды: з Парыжа – у Варацэвічы / С. Мартынаў, М. Лук'янчык; запісала С.І. // Культура. – 2005. – 28 мая. – 3 чэрв. (№ 22). – С. 3.
Гутарка з міністрам замежных спраў Рэспублікі Беларусь С. Мартынавым і старшынёй Іванаўскага райвыканкома М. Лук'янчыкам аб урачыстай цырымоніі перадачы копій дакументаў аб парыжскім перыядзе жыцця і творчасці Н. Орды ў Іванаўскі раённы цэнтр народнага мастацтва імя Н. Орды, якая адбылася ў Міністэрстве замежных спраў Беларусі.
  Мікалаеў, А. Беларус з еўрапейскім імем Напалеон / А. Мікалаеў // Чырвоная змена. – 1996. – 17 верас.
Пра двухтыднёвы пленэр мастакоў, прысвечаны 190-годдзю з дня нараджэння Н. Орды.
  Міхальчык, С. Беларусь на малюнках Напалеона Орды / С. Міхальчык // Гродзенская праўда. – 2002. – 22 чэрв.
Да выхаду ў свет альбома «Беларусь у малюнках  Н. Орды» (Мінск, 2001).
  Павловский, Б. Ископаемая память / Б. Павловский // Вечерний Брест. – 2004. – 26 нояб.
О восстановлении дома-усадьбы Н. Орды в д. Вороцевичи Ивановского района.
  Пленэр непаўторнасці // Мінская праўда. – 2006. – 1 чэрв.
Пра абласны пленэр «Фарбы роднай зямлі», прысвечаны 200-годдзю Напалеона Орды, які прайшоў у Стоўбцах і Чэрвені.
  Побединская, С. Почетный член Фонда Наполеона Орды / С. Побединская // Заря (Брест). – 2000. – 4 мая.
Пинскому журналисту В. Ильенкову вручен диплом почетного члена Фонда Н. Орды за исследовательскую работу.
  Помнік Напалеону Ордзе // Літаратура і Мастацтва. – 1998. – 13 лют. – С. 14.
Пра адкрыццё помніка Н. Ордзе ў г. Іванава. Скульптар І. Голубеў.
  Пташник, В. Наш земляк / В. Пташник // Во славу Родины. – 1994. – 14 апр.
О выставке литографий Н. Орды из собрания Национального музея истории и культуры Беларуси в Брестском областном краеведческом музее.
  Раманчук, Г. Каб не страціць спадчыну / Г. Раманчук // Гродзенская праўда. – 2002. – 11 чэрв.
Пра выстаўку серыі рэпрадукцый ма люнкаў Н. Орды «Страчаная спадчына», арганізаваную Свіслацкім раённым гісторыка-краязнаўчым музеем.
  С именем Наполеона Орды // Заря (Брест). – 2002. – 10 дек.
Увековечение памяти  Н. Орды в Ивановском районе Брестской области.
  Сацута, М. Запрашэнне ў парк імя Напалеона Орды / запісаў П. Панасюк // Белорусская лесная газета. – 2002. – 25 ліп. (№ 28). – С. 5.
Гутарка са старшынёй Гарбахскага сельсавета пра закладку парку ў в. Гарбаха Іванаўскага раёна.
  Сацута, М. Запрашэнне ў парк імя Напалеона Орды / гутарыў М. Панасюк // Народная трыбуна (Брэст). – 2002. – 16 лют.
Гутарка са с таршын ёй Гарбахскага сельсавета пра ўшанаванне памяці Н. Орды на радзіме і пра парк яго імя ў в. Гарбаха Іванаўскага раёна.
  Собаль, В. Раскопкі на радзіме Напалеона Орды / В. Собаль // Краязнаўчая газета (Мінск). – 2005. – Cак. (№ 9). – С. 5.
Пра археалагічныя даследаванні на сядзібе Ордаў у в. Варацэвічы (Іванаўскі раён, Брэсцкая вобласць).
  Цімошык, Л. Беларускі Напалеон і ягоная вечнасць сталі галоўнай тэмай фестывалю  камернай музыкі ў Заслаўі / Л. Цімошык // Звязда. – 2007. –25 студз.
Пра фестываль "Заслаўе-2007", прысвечаны 200-годдзю з дня нараджэння Н. Орды. Арганізатары – Нацыянальны канцэртны аркестр Беларусі пад кіраўніцтвам М. Фінберга, Заслаўскі гарадскі савет, Мінскі аблвыканком.
  Цішук, П. Доўгае вяртанне Напалеона Орды / П. Цішук // Народная газета. – 1997. – 3 верас.
Аб адкрыцці помніка Н. Ордзе ў г. Іванава. Скульптар І. Голубеў.
  Шчасны, У.Р. Напярэдадні юбілею Напалеона Орды / У.Р. Шчасны; гутарыў А. Мальдзіс // Голас Радзімы. – 2007. – 1 лют. (№ 4). С. 1, 4.
Гутарка са старшынёй Нацыянальнай камісіі Рэспублікі Беларусь па справах ЮНЕСКА аб праграме юбілейных мерапрыемстваў, прысвечаных 200-годдзю з дня нараджэння Н. Орды.
  Шэляговіч, У. Памяць пра Напалеона Орду вяртаецца ў Іванава / У. Шэляговіч, Л. Дрычыц // Голас Радзімы. – 2005. – 10 лют. (№ 5/6). – С. 10.
Начальнік аддзела культуры Іванаўскага райвыканкома У. Шэляговіч і навуковы супрацоўнік музея Л. Дрычыц прадстаўляюць акцыі па  ўвекавечанню памяці Н. Орды на яго радзіме. Выказваецца пажаданне ўнесці юбілейную дату нараджэння Н. Орды ў каляндар памятных дат ЮНЕСКА на 2007 год.
  Яскевіч, С. У Варацэвічах Іванаўскага раёна ствараецца музейны комплекс Напалеона Орды / С. Яскевіч // Звязда. – 2006. – 13 кастр.